Erfgoed en bezienswaardigheden

Een waargebeurd verhaal dat zich afspeelde op 14 oktober 1918, de dag dat Ledegem werd bevrijd, dient als inspiratie voor dit vredesmonument. Het gaat over een Engelse soldaat die belooft om via de Ierse aalmoezenier de bezittingen van een zwaargewonde Duitse soldaat naar zijn ouders in Oberammergau te sturen. Uiteindelijk slaagt hij in zijn opzet. Naar het voorbeeld van de Engelse soldaat, staat dit monument in het teken van respect, menselijkheid, verantwoordelijkheidszin en moed.

Bij het tot stand komen van dit monument werd ook de jeugd betrokken. De kinderen van de 4 Ledegemse scholen, maar ook jongeren van de school in Luton, waar de Engelse soldaat had school gelopen, de Ierse school waar de aalmoezenier had les gevolgd en de scholen van Warburg, Duitsland, waar we officieel mee verbroederd zijn, hebben vredesboodschappen gemaakt, die in een tijdscapsule in het monument zijn verzegeld.

We vragen aan onze nakomelingen om de boodschappen pas in 2118 terug boven te halen, zodat deze kunnen dienen als inspiratie voor vrede. Het monument toont een tekst van Bertolt Brecht, in het Nederlands, Duits, Engels en Gaelic Iers. Het wijst ons op het belang van het leren van geschiedenis, dat gezond menselijk verstand moet primeren en dat we deze gedachte moeten doorgeven van generatie op generatie.

Foto © Francine Dhondt

Het peereboomhuis werd genoemd naar de bewoners tijdens de 19de eeuw, nl. de familie van den Peereboom.  Het werd gebouwd in 1726 en is het oudste huis van Ledegem. Het is sinds 1974 beschermd als monument, de tuin is een geklasseerd landschap. Tegen de zuidelijke gevel is een zonnewijzer aangebracht. Alexander Berghman, advocaat te Moorslede, erfde het huis en stelde het in 1946 ter beschikking van het gezin Edouard Berghman. Op de woonmuur zien we leien met het lelie-insigne, kenmerkend voor de Franse overheersing. De naam Jesus Maria Anna vinden we zowel op de gevel aan de straatzijde als in de balken van het salon van het woonhuis. in oktober 1918 door de 29° divisie. Het kreeg de naam 'Ledeghem New Cemetery'.

In 1938 opgetrokken tussen twee linden De ondergrond bestaat uit brokstukken van de eerste wereldoorlog. De beelden zijn van beeldhouwer Deraedt uit Ieper

Even buiten het centrum van Sint-Eloois-Winkel, richting Izegem, staat een kasteel dat in 1840 gebouwd werd door Michel Denys, wolhandelaar uit Rijsel. In 1854 werd de zoon van Michel Denys eigenaar van het kasteel. Hij liet aan de overzijde van de straat een park aanleggen met daarin het beeld van de patroonheilige van zijn vader, Sint-Michiel. Het park is verdwenen en het beeld van Sint-Michiel staat nu op het graspleintje aan het kerkhof van Sint-Eloois-Winkel. De kasteelmuur werd in 1986 gesloopt, daar deze de veiligheid van de weggebruikers in gevaar bracht. Het kasteel wordt nu bewoond door de familie Vandeputte en is niet toegankelijk voor het publiek.

Het plein van Rollegem-Kapelle is charmant, het straalt een gezelligheid uit dat heel goed past bij de eigenschappen van het dorp. De bestaande fontein werd in 2013 onder handen genomen door Tjok Dessauvage, wereldvermaard kunstenaar en tevens ereburger van onze gemeente. Heel speciaal aan de site van de fontein, is dat ze gemaakt werd door Tjok i.s.m. ‘zijn’ leerlingen: de kinderen van de kunstacademie, waarvan Tjok het peterschap draagt. Op die manier weerspiegelt deze plaats niet alleen het symbool van een bron van leven, “een fontein van de jeugd”, maar symboliseert de site van de fontein ook een bron van creativiteit

Deze dokterswoning wordt beschreven als een art-decodokterswoning met invloed van de Amsterdamse School uit 1924.  Het geldt als een typisch voorbeeld van een notabelenwoonst in een kleinere dorpskern, die bovendien beeldbepalend is in het straatbeeld.  Het is een representatief voorbeeld van een woning uit het oeuvre van de Roeselaarse stadsarchitect R. Doom, gebouwd in opdracht van zijn schoonzoon dokter X. Van Hee.  Deze dokterswoning werd op 20 februari 2002 beschermd als monument.

Op 9 juni 1953 brandde de kerk af als gevolg van een kortsluiting. De kerk werd in 1956 heropgebouwd en ingewijd op 20 juni 1959. De kerk is een modern bouwwerk en bezit geen pilaren. De kruisweg is een werk van Marcel Notebaert (1924-1986), een befaamd kunstschilder en laureaat van verschillende binnen- en buitenlandse prijzen. Er was vanwege de bevolking aanvankelijk nogal wat kritiek over de moderne stijl van deze kruisweg

De huidige kerk dateert uit 1764. De vorige kerk werd op Kerstdag 1763 door een brand vernield. De patroonheilige van Ledegem is de Heilige Petrus in de Banden. Deze wordt aanbeden voor wat in de volksmond heet “het Katherinawiel”. De kerk bezit een prachtige preekstoel en vier mooie biechtstoelen, alsook enkele waardevolle schilderijen. “De verrijzenis van Lazarus” van Joseph Ducq (Ledegem 1762 - Brugge 1829) dateert uit 1800 en is een kopie van een schilderij uit de 17de eeuw. Joseph Ducq is zonder enige twijfel de bekendste Ledegemse kunstschilder.  De Sint-Petruskerk werd op 23 juli 1993 beschermd als monument.

De huidige kerk werd gebouwd in 1910-1911 en bevat zowel Romaanse als Gotische vormen. Architect was Jules Carette uit Kortrijk. Op dezelfde plaats werd in 1213 door Willem van Rollegem een eerste kapel gebouwd op grond die hij kreeg van Hendrik, heer van Moorslede. De naam van onze kleinste deelgemeente was geboren. Rond 1640 werd een grotere kapel gebouwd, die nogmaals te klein geworden was en werd vergroot in 1761. In het begin was de kapel gewijd aan O.L.Vrouw, en vanaf 1761 werd Sint-Jan-de-Doper de patroonheilige. Links van de kerk heb je de hoeve genoemd "'t Capellehof" waarvan een deel diende als buitenverblijf voor de heren van Rollegem, als ze op bezoek kwamen. Zij hadden hun eigen privé ingang aan de noordzijde van de vorige kapel.

Dit monument werd onthuld op zondag 12 oktober 2008 naar aanleiding van de herdenking van de 90ste verjaardag van de bevrijding van Ledegem na de Eerste Wereldoorlog. Het bevindt zich op de hoek Pereboomhuis in de Rollegemstraat te Ledegem.

Dit monument werd onthuld op zaterdag 7 oktober 2017 in het kader van de herdenkingen rond 100 jaar Grote Oorlog. Het bevindt zich bij de resten van de muur van het voormalig Duits kerkhof Ehrenfriedhof Nr. 176 in de Oekensestraat (het deel van de straat dat doodloopt tot aan de A17 autosnelweg).

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Ledegem voor het Duits leger een belangrijke locatie, net achter de frontlinie. Doordat er op diverse locaties in de gemeente veldhospitalen werden opgericht, ontstonden er ook Duitse begraafplaatsen. Ook in Sint-Eloois-Winkel waren 2 veldhospitalen, waardoor men nood had aan een kerkhof. Na de veldslagen rond Passendale, werd in augustus 1917 een tweede kerkhof gecreëerd in de Oekensestraat. In de periode 1958-1959 werden de stoffelijke resten overgebracht naar het Duits kerkhof Menenwald op het grondgebied van Menen en Wevelgem.

Foto © Johan Bossuyt

De Duitsers dachten, na de eerste oorlogsmaanden waarin ze hoopten de oorlog te winnen, aan het westelijk front hoofdzakelijk defensief. Ze hebben vanaf 1916 hun linies (hauptwiederstandslinien) uitgebouwd in de diepte en voorzien van talloze bunkers. Aan de Ieperboog hadden ze in 1917 zes verdediginglijnen uitgebouwd. Uiteraard waren naast die "bunkerlinies" tussenin heel wat plaatsen als versterkte plaatsen uitgebouwd (tussenstellingen) waar dit om geografische redenen opportuun was of omdat er reeds een constructie aanwezig was.

Die constructies waren heel dikwijls hoeves, waarin min of meer gecamoufleerd, bunkers werden ingebouwd. Daarom staan het op de Britse militaire kaarten vol "farms". Bijzonder berucht waren "Bellewaarde farm" , "Gallipoli farm", "Schuler farm", "Mouse trap farm" enz. Het is trouwens niet duidelijk of de Britten wel weet hadden van de respectievelijke "stellungen" en "riegels" en alles als een geheel zagen.

De pillbox in Ledegem maakt deel uit van de Flandern3-stellung en de dwarslinie Moorslede riegel en bevatte als tussenstelling ook een Duitse commandopost. Onze Ledegemse pillbox werd door de Britten Lord Farm genoemd

Forelvisserij met cafetaria, restaurant en gezellig terras. Specialiteit: ribbetjes. Adres: Papestraat 5 te Ledegem.

Er zijn ook kweekputten van Europese Kois (minder getekend en gekleurd dan de Japanese, maar ook veel goedkoper). Gelegen langs de spoorwegberm Menen-Roeselare

Oosthove | Sint-Eloois-Winkelstraat 112 | Ledegem

Er is voor het eerst sprake van de Oosthove in het jaar 1236 in een koopakte van het klooster van Wevelgem. Volgens een kaart uit 1771 anders gelegen dan tegenwoordig. De hoeve was omwald. In 1778 werd de hoeve herbouwd. Dat jaartal is vermeld op de toegangspoort. Het woonhuis werd in 1793 herbouwd, waarschijnlijk op de vroegere grondvesten. Dat jaartal is vermeld boven de voordeur.

Groot Scardauw | Groene Dreef | Sint-Eloois-Winkel

Bovenaan de inrijpoort prijkt het wapenschild van de familie “Van der Gracht”, die eeuwenlang de eigenaar was van de heerlijkheid van Scardauwe en die in deze hofstede zijn zetel had. De trekijzers in de inrijpoort geven het jaartal 1772 weer, vermoedelijk het jaar dat de hoeve herbouwd werd. In de kerkrekening van Gullegem uit 1469 wordt het “Goet ’t Scardau” reeds vermeld. De hoeve wordt nu bewoond door de familie Van de Vijvere.

Het Waterpachtgoed | Waterpachtgoedstraat | Rollegem-Kapelle

Deze eertijds dubbel omwalde hoeve bezit een inrijpoort die zou dateren uit de Middeleeuwen. De oudste gebouwen dateren uit 1672. Ze werden gebouwd met bakstenen die ter plaatse gebakken werden. De “Waterpachthoeve” wordt voor het eerst vermeld in geschriften in 1556.

Het Capellegoed | Sint-Jansplein 10 | Rollegem-Kapelle

Een vrij gaaf bewaard gebeleven semi-gesloten hoevencomplex met voornamelijk 19de-eeuws uitzicht, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 13de eeuw. Het complex wordt getypeerd door de gaaf bewaarde volumes en bouwmaterialen zijnde ondermeer de beraapte straatgevel van het boerenhuis, het visueel belangrijk poortgebouw tegenover de kerk en de bakstenen stalvleugel zijde Schoolstraat

De vroegere spoorwegbedding van de lijn Roeselare-Menen, dat nu is omgevormd tot een fiets- en wandelpad. In de omgeving van het vroegere station van Ledegem zijn een aantal bordjes aangebracht met de naam van de struiken en bomen die er aangeplant werden.

Dit monument werd onthuld op zondag 19 oktober 2014 naar aanleiding van de herdenking van 100 jaar Schuwe maandag. Op 19 oktober 1914 zullen in Ledegem in totaal 17 mensen de dood vinden. Het monument bevindt zich op het kruispunt van de Boonhoek en de Rollegemstraat, de plaats waar enkele burgers werden neergeschoten

In 2013 opende het oorlogsluchtvaartmuseum Old Leghem de deuren. Zo’n 25 schaalmodellen van oorlogsvliegtuigen uit WOI staan ten toon gesteld. De vliegtuigen zijn allemaal luchtwaardig. Dat het om schaalmodellen gaat, is overigens relatief. Sommige tuigen hebben nog steeds een spanwijdte van vier meter. Rik Foulon verzamelde de historische replica’s de voorbije vijftien jaar. Bezoekers zien er modellen van 1908 tot 1918.

Website

Deze kleine militaire begraafplaats werd aangelegd na de bevrijding van Ledegem.

Ferm Rollegem-Kapelle huldigde de eerste troostplek van onze gemeente in. Die bevindt zich in de rustige tuin achter het voormalige woonhuis van het Capellehof.  Een zitbank en mooie boom vormen het middelpunt van het troostplekje.

Een troostplek is een stille plek in het groen, dicht bij huis. Een plaats waar iedereen verbondenheid in verlies en verdriet kan voelen. Maar ook opnieuw hoop en vertrouwen in de toekomst. Of zelfs letterlijk troost wil planten. Want kenmerkend voor de troostplek zijn de bloemen. Bloembollen vol belofte voor een nieuw begin en energie.